Torebka stawowa - budowa, funkcje, urazy i metody leczenia

Budowa i funkcje torebki stawowej

Torebka stawowa to wyspecjalizowana struktura tkanki łącznej otaczająca każdy staw w organizmie człowieka. Określana po łacinie jako capsula articularis, stanowi integralną część aparatu stawowego. Występuje we wszystkich stawach ruchomych, między innymi w stawie kolanowym, skokowym, łokciowym i biodrowym. Torebka otacza końce kości tworzących staw, tworząc szczelną osłonę chroniącą powierzchnie stawowe. Zapewnia jednocześnie odpowiednią stabilność i elastyczność, umożliwiając wykonywanie ruchów. Struktura ta ściśle przylega do kości w pobliżu chrząstki stawowej, tworząc zamkniętą przestrzeń wypełnioną płynem stawowym. Prawidłowo funkcjonująca torebka stawowa jest niezbędna dla zachowania sprawności układu ruchu człowieka.

Budowa torebki stawowej charakteryzuje się dwuwarstwową strukturą, co bezpośrednio wiąże się z jej funkcjami. Składa się z warstwy zewnętrznej, zwanej błoną włóknistą, oraz warstwy wewnętrznej, określanej jako błona maziowa. Warstwa zewnętrzna zbudowana jest głównie z gęstych, uporządkowanych włókien kolagenowych, nadających jej wytrzymałość mechaniczną. Błona włóknista przyczepiona jest do okostnej w pobliżu powierzchni stawowych i stanowi swoistą osłonę mechaniczną. Warstwa wewnętrzna, czyli błona maziowa, wyściela wnętrze torebki stawowej i produkuje maź stawową. Jest bogato unaczyniona i unerwiona, co umożliwia odpowiednie odżywienie tkanek wewnątrzstawowych. Błona maziowa składa się z luźnej tkanki łącznej z komórkami wydzielniczymi produkującymi składniki płynu stawowego. Dzięki takiej budowie torebka stawowa spełnia zarówno funkcje ochronne, jak i odżywcze dla całego stawu.

Woreczek stawowy występuje w różnych typach stawów, a jego budowa i właściwości są dostosowane do specyficznych funkcji każdego z nich. W stawie kolanowym torebka stawowa jest wzmocniona dodatkowymi więzadłami i posiada liczne zachyłki zwiększające pojemność stawu. W stawie barkowym charakteryzuje się dużą elastycznością, umożliwiającą szeroki zakres ruchów, jednocześnie zapewniając stabilność głowy kości ramiennej. W stawie skokowym (kostce) woreczek stawowy jest relatywnie sztywny, co zwiększa stabilność podczas chodzenia i stania. Torebka stawowa palców dłoni jest natomiast niewielka, ale bardzo precyzyjna w utrzymaniu małych powierzchni stawowych. Różnice w budowie torebek stawowych dlatego bezpośrednio wynikają z obciążeń mechanicznych i wymagań funkcjonalnych stawów.

Funkcje torebki stawowej obejmują przede wszystkim ochronę struktur wewnętrznych stawu przed uszkodzeniami mechanicznymi i infekcjami. Torebka tworzy barierę fizyczną odgradzającą wnętrze stawu od tkanek otaczających, zapobiegając przenikaniu drobnoustrojów. Zapewnia szczelność układu stawowego, utrzymując maź stawową wewnątrz jamy stawowej. Torebka-ochrania-staw przed nadmiernymi ruchami, które mogłyby prowadzić do zwichnięć lub nadwyrężeń. Dodatkowo, dzięki bogatemu unerwieniu, dostarcza informacji proprioceptywnych o pozycji stawu, co jest kluczowe dla koordynacji ruchowej. Funkcje ochronne torebki stawowej mają fundamentalne znaczenie dla utrzymania integralności całego układu ruchu.

Torebka stawowa barku produkuje płyn stawowy, który odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu stawu. Wewnętrzna warstwa torebki - błona maziowa - zawiera wyspecjalizowane komórki synowitowe wydzielające składniki mazi stawowej. Maź stawowa jest gęstym, lepkim płynem o konsystencji białka jaja, składającym się głównie z wody, kwasu hialuronowego, białek i glikozaminoglikanów. Płyn ten pełni funkcję "smaru" zmniejszającego tarcie między powierzchniami stawowymi podczas ruchu. Dodatkowo maź stawowa dostarcza składniki odżywcze do chrząstki stawowej, która nie posiada własnego unaczynienia. W stawie barkowym produkcja mazi stawowej jest szczególnie intensywna ze względu na dużą ruchomość i obciążenia tego stawu. Proces ten produkuje optymalną ilość płynu dostosowaną do potrzeb funkcjonalnych stawu.

Torebka stawowa w kostce współdziała z więzadłami w stabilizacji stawu skokowego. Włókna kolagenowe torebki biegną w różnych kierunkach, tworząc sieć wzmacniającą, która ogranicza niepożądane ruchy stawu. Włókna-wzmacniają-stabilność w płaszczyznach bocznych, co jest szczególnie istotne przy chodzeniu po nierównym terenie. Torebka współdziała z więzadłami pobocznym przyśrodkowym i bocznym, tworząc zintegrowany system stabilizacyjny. W przypadku stawu skokowego, torebka stawowa jest stosunkowo gruba i sztywna po bokach, co zapobiega nadmiernym ruchom inwersji i ewersji stopy. Jednocześnie zachowuje elastyczność w płaszczyźnie strzałkowej, umożliwiając zgięcie grzbietowe i podeszwowe. Ta specyficzna budowa torebki stawowej w kostce stanowi kompromis między stabilnością a mobilnością, niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania stawu.

• Zapewnia stabilność stawu podczas wykonywania ruchów w różnych płaszczyznach.
• Chroni wewnętrzne struktury stawu przed urazami mechanicznymi i infekcjami.
• Produkuje i utrzymuje maź stawową niezbędną do prawidłowego funkcjonowania stawu.
• Dostarcza informacji proprioceptywnych o położeniu stawu do układu nerwowego.
• Ogranicza zakres ruchu stawu, zapobiegając uszkodzeniom struktur okolicznych.
• Tworzy hermetyczną przestrzeń, w której torebki stawowe utrzymują optymalne środowisko biochemiczne.

Rodzaj stawu	Charakterystyka torebki	Grubość	Szczególne cechy
Staw skokowy	Wzmocniona bocznie	Umiarkowana	Dodatkowe wzmocnienia więzadłowe
Staw kolanowy	Rozbudowana, z zachyłkami	Zróżnicowana	Największa jama stawowa w ciele
Staw barkowy	Elastyczna, luźna	Cienka	Umożliwia szeroki zakres ruchu
Staw biodrowy	Mocna, zwarta	Gruba	Wzmocniona więzadłami
Staw nadgarstkowy	Złożona, wieloczęściowa	Cienka	Liczne przedziały dla ścięgien

Budowa torebki stawowej może nieznacznie różnić się w zależności od typu stawu i jego funkcji w organizmie. Stawy przenoszące większe obciążenia (biodrowy, kolanowy) posiadają grubsze torebki stawowe, natomiast stawy o dużej ruchomości (barkowy) mają cieńsze, bardziej elastyczne torebki.

Rodzaje urazów torebki stawowej i ich objawy

Naciągnięcie torebki stawowej kostki to najłagodniejszy rodzaj urazu, powstający wskutek nadmiernego rozciągnięcia włókien torebki stawowej. Dochodzi do niego podczas nagłych ruchów skrętnych lub przy niefortunnym postawieniu stopy. Typowym mechanizmem jest skręcenie kostki podczas biegu po nierównym terenie. Objawami są niewielki ból, który nasila się podczas obciążania stawu, lekkie obrzęki wokół kostki oraz nieznacznie ograniczona ruchomość. Naciągnięcie powoduje miejscowe podrażnienie zakończeń nerwowych w torebce stawowej, ale bez istotnego uszkodzenia strukturalnego. Pacjent może odczuwać dyskomfort przy stawianiu stopy, szczególnie przy chodzeniu po nierównościach. Charakterystyczny jest również ból podczas zginania grzbietowego i podeszwowego stopy.

Pęknięta torebka stawowa w kostce to uraz o średnim stopniu ciężkości, polegający na częściowym przerwaniu ciągłości włókien torebki stawowej. Powstaje najczęściej podczas intensywnego skręcenia kostki przy lądowaniu po wyskoku lub przy gwałtownej zmianie kierunku ruchu. Pacjenci zgłaszają ból o znacznym nasileniu, wyraźny obrzęk obejmujący okolice stawu skokowego oraz widoczne zasinienie pojawiające się w ciągu 12-24 godzin od urazu. Charakterystycznym objawem jest wyczuwalne przez pacjenta "kliknięcie" w momencie urazu. Naderwanie torebki stawowej objawia się również zwiększoną niestabilnością stawu i trudnościami w obciążaniu kończyny. Ból ma charakter pulsujący i nasila się przy próbie poruszania stopą. W badaniu palpacyjnym wyczuwalna jest wyraźna bolesność uciskowa nad uszkodzoną częścią torebki stawowej.

Zerwana torebka stawowa stanowi najpoważniejszy rodzaj urazu, polegający na całkowitym przerwaniu ciągłości torebki stawowej. Do zerwania dochodzi podczas urazów o dużej energii, takich jak upadek z wysokości na wyprostowaną rękę, wypadek komunikacyjny czy uraz sportowy. Objawami są niestabilność stawu z uczuciem "uciekania" przy próbie obciążenia, silny ból uniemożliwiający jakiekolwiek ruchy oraz brak możliwości ruchu w stawie. W momencie urazu często słyszalne są charakterystyczne trzaski lub pęknięcia. Zerwanie torebki stawowej wymaga natychmiastowej interwencji medycznej. Towarzyszy mu zwykle masywny obrzęk i krwiak w okolicy stawu. Pacjent nie jest w stanie wykonać nawet minimalnego ruchu w stawie bez odczuwania ekstremalnego bólu. Ten typ urazu często współistnieje z uszkodzeniami więzadeł, łąkotek czy chrząstki stawowej.

Zapalenie torebki stawowej w stopie różni się od urazów mechanicznych, gdyż rozwija się stopniowo w wyniku przeciążenia lub procesów zapalnych. Może być następstwem drobnych mikrourazów, chorób reumatycznych lub reakcji autoimmunologicznych. Pacjenci odczuwają przewlekły, tępy ból, który nasila się rano i po okresach bezczynności. Występuje obrzęk o różnym nasileniu, często cieplejszy niż otaczające tkanki. W przeciwieństwie do ostrych urazów, zapalenie może rozwijać się tygodniami. Charakterystyczne jest uczucie sztywności stawu, które ustępuje po "rozruszaniu". Zapalenie powoduje zgrubienie błony maziowej i zwiększoną produkcję płynu stawowego, co może prowadzić do powstania wysięku. Stan zapalny może dotykać jednocześnie kilku stawów stopy, szczególnie u pacjentów z chorobami układowymi.

Rodzaj urazu	Objawy	Czas regeneracji	Powaga urazu
Naciągnięcie	Niewielki ból, lekki obrzęk, ograniczona ruchomość	2-3 tygodnie	Łagodna
Naderwanie	Umiarkowany ból, wyraźny obrzęk, zasinienie, niestabilność	4-6 tygodni	Umiarkowana
Zerwanie	Silny ból, znaczna niestabilność, brak możliwości ruchu, duży obrzęk	3-6 miesięcy	Poważna
Zapalenie	Przewlekły ból, sztywność poranna, obrzęk, ocieplenie okolicy	2-8 tygodni	Zmienna

Czas regeneracji może znacząco się różnić w zależności od wieku pacjenta, jego ogólnego stanu zdrowia, chorób współistniejących oraz zastosowanego leczenia. U osób starszych oraz cierpiących na choroby metaboliczne proces gojenia jest zwykle wydłużony.

Uszkodzenie torebki stawowej w kostce należy do najczęstszych urazów układu ruchu, stanowiąc około 40% wszystkich urazów torebki stawowej. Mechanizm urazu zazwyczaj polega na inwersji stopy (skręcenie do wewnątrz), rzadziej na ewersji (skręcenie na zewnątrz). Podczas ruchu inwersyjnego dochodzi do nadmiernego rozciągnięcia torebki po stronie bocznej stawu skokowego. Uraz ten często występuje podczas aktywności sportowych takich jak koszykówka, siatkówka czy biegi terenowe. Charakterystyczne objawy to ból zlokalizowany po zewnętrznej stronie kostki, obrzęk, ograniczenie ruchomości oraz trudności w obciążaniu kończyny. Inwersja-uszkadza-torebkę wraz z więzadłami strzałkowo-skokowymi, co prowadzi do złożonego urazu. Diagnostyka obejmuje badanie kliniczne, testy czynnościowe oraz w razie potrzeby badania obrazowe. Leczenie zależy od stopnia uszkodzenia i może obejmować unieruchomienie, rehabilitację oraz w ciężkich przypadkach interwencję chirurgiczną.

Pęknięta torebka stawowa w palcu dotyczy najczęściej stawów międzypaliczkowych dłoni. Mechanizm urazu polega zazwyczaj na hiperekstensji (nadmiernym odgięciu) palca, co prowadzi do przeciążenia torebki stawowej po stronie dłoniowej. Dochodzi do tego podczas uchwycenia piłki, uderzenia w twardy przedmiot lub upadku na wyprostowane palce. Diagnoza bywa trudna ze względu na małe rozmiary stawu i nakładające się objawy. Objawy obejmują ból, obrzęk stawu międzypaliczkowego, ograniczoną ruchomość oraz zauważalną niestabilność stawu. Uraz-ogranicza-ruchomość palca, utrudniając codzienne czynności wymagające precyzyjnego chwytu. Działania profilaktyczne obejmują ochronę rąk podczas aktywności sportowych i prac manualnych. Leczenie polega na unieruchomieniu palca za pomocą szyny, stosowaniu zimnych okładów oraz odpowiedniej rehabilitacji. W razie potrzeby wykonuje się USG do dokładnej oceny uszkodzenia.

• Sporty kontaktowe i ekstremalne zwiększające ryzyko nagłych urazów stawów.
• Nieprawidłowa technika wykonywania ćwiczeń, szczególnie przy podnoszeniu ciężarów.
• Brak rozgrzewki przed intensywnym wysiłkiem fizycznym.
• Nadmierne przeciążanie stawów podczas długotrwałej aktywności bez odpoczynku.
• Wcześniejsze urazy stawów osłabiające strukturę torebki stawowej.
• Choroby układowe takie jak reumatoidalne zapalenie stawów powodujące naderwanie torebki stawowej.
• Obuwie nieodpowiednie do danej aktywności lub niewłaściwie dobrane do kształtu stopy.

Wykres przedstawiający procentowy rozkład częstości urazów torebki stawowej w różnych stawach.

Diagnostyka i leczenie uszkodzeń torebki stawowej

Diagnostyka uszkodzeń torebki stawowej rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu lekarskiego i badania klinicznego. Lekarz zbiera informacje o okolicznościach urazu, charakterze i nasileniu dolegliwości bólowych oraz ograniczeniach funkcjonalnych. Badanie palpacyjne obejmuje ocenę bolesności uciskowej, obrzęku oraz zakresu ruchomości stawu. Istotne jest określenie miejsc największej tkliwości, co może wskazywać na lokalizację uszkodzenia. Specjalista przeprowadza również testy funkcjonalne sprawdzające stabilność stawu. W przypadku stawu skokowego stosuje się test szufladkowy przedni, badający integralność torebki i więzadeł. Dla stawu kolanowego wykonuje się testy stabilności bocznej i przednio-tylnej. Badanie kliniczne obejmuje również ocenę siły mięśniowej oraz porównanie z kończyną przeciwną. Na podstawie wstępnej oceny lekarz kieruje pacjenta na odpowiednie badania obrazowe.

Badania obrazowe stanowią kluczowy element rozpoznania uszkodzenia torebki stawowej, szczególnie gdy w stawie widoczny jest płyn w torebce stawowej kostki. Podstawową metodą diagnostyczną jest USG, które pozwala na dynamiczną ocenę struktur miękkotkankowych, w tym torebki stawowej. Badanie ultrasonograficzne umożliwia wizualizację obrzęku tkanek miękkich, wysięku w stawie oraz przerwania ciągłości torebki. MRI (rezonans magnetyczny) stanowi najdokładniejszą metodę obrazowania tkanek miękkich, pozwalającą na szczegółową ocenę uszkodzeń torebki stawowej, więzadeł i chrząstki. MRI-uwidacznia-uszkodzenia z dużą precyzją, umożliwiając ocenę rozległości uszkodzenia. RTG stosuje się głównie do wykluczenia współistniejących złamań kostnych, gdyż nie pozwala na bezpośrednią wizualizację torebki stawowej. W przypadkach wątpliwych lub przy kwalifikacji do leczenia operacyjnego wykonuje się badania z kontrastem, takie jak artrografia rezonansu magnetycznego, podczas której kontrast podany do jamy stawowej może uwidocznić nawet niewielkie uszkodzenia torebki.

W diagnostyce uszkodzeń torebka stawu skokowego wymaga czasem badań dodatkowych i różnicowania z innymi schorzeniami. W przypadku podejrzenia tła zapalnego wykonuje się badania laboratoryjne, takie jak OB, CRP, czynnik reumatoidalny czy poziom kwasu moczowego. Pozwala to na różnicowanie urazów mechanicznych od zapalnych. W przypadkach trudnych diagnostycznie stosuje się artroskopię, czyli małoinwazyjną procedurę diagnostyczno-leczniczą. Artroskopia pozwala na bezpośrednią wizualizację struktur wewnątrzstawowych i ocenę uszkodzeń torebki stawowej. Ważnym elementem diagnostyki jest różnicowanie z innymi urazami, takimi jak uszkodzenia więzadeł, złamania chrzęstno-kostne czy uszkodzenia łąkotek. W przypadku urazu kostki konieczne jest rozróżnienie między uszkodzeniem torebki stawowej a skręceniem więzadeł strzałkowo-skokowych. Prawidłowa diagnoza różnicowa pozwala na wdrożenie odpowiedniego leczenia dostosowanego do rodzaju i stopnia uszkodzenia.

W leczeniu pęknięta torebka stawowa w kostce jak leczyć stosuje się przede wszystkim metody zachowawcze, które są skuteczne w przypadku naciągnięć i częściowych naderwań. Pacjent powinien zastosować zasadę PRICE: ochrona (Protection), odpoczynek (Rest), lód (Ice), ucisk (Compression) i uniesienie (Elevation). Ograniczenie aktywności fizycznej jest kluczowe w pierwszej fazie gojenia. Unieruchomienie stawu za pomocą ortezy stabilizującej lub bandaża elastycznego zapobiega dalszym uszkodzeniom. Okłady z lodu stosowane przez 15-20 minut co 2-3 godziny zmniejszają obrzęk i ból. Odpoczynek-przyspiesza-gojenie torebki stawowej. W farmakoterapii stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), które zmniejszają ból i stan zapalny. Leki te można stosować miejscowo w postaci maści lub doustnie. W przypadku silnego bólu lekarz może zalecić krótkotrwałe stosowanie leków przeciwbólowych. Pacjent powinien unikać obciążania uszkodzonego stawu przez okres zalecany przez lekarza, zwykle od kilku dni do kilku tygodni, w zależności od stopnia uszkodzenia.

Leczenie operacyjne stosuje się w przypadku całkowitego zerwania torebki stawowej lub przy rozległych naderwaniach, szczególnie gdy dotyczy to uszkodzona torebka stawowa palca ręki. Zabieg operacyjny jest niezbędny, gdy uszkodzenie powoduje znaczną niestabilność stawu. Chirurg-naprawia-torebkę za pomocą technik rekonstrukcyjnych, takich jak szycie bezpośrednie lub wzmocnienie przy użyciu przeszczepów tkankowych. W przypadku stawów palców stosuje się mikrochirurgiczne techniki operacyjne, pozwalające na precyzyjne odtworzenie anatomii. Zabieg może być wykonany metodą otwartą lub artroskopową, zależnie od lokalizacji i rozległości uszkodzenia. Po operacji konieczne jest unieruchomienie stawu na okres 2-6 tygodni. Następnie pacjent wymaga rehabilitacji pod nadzorem fizjoterapeuty. Pełen powrót do aktywności fizycznej, zwłaszcza sportowej, możliwy jest po 3-6 miesiącach od zabiegu. Leczenie operacyjne wiąże się z większym ryzykiem powikłań, ale daje lepsze wyniki funkcjonalne w przypadku poważnych uszkodzeń.

Fizykoterapia odgrywa kluczową rolę w leczeniu uszkodzeń torebki stawowej, szczególnie w przypadkach takich jak zapalenie torebki stawowej w stopie. W pierwszej fazie stosuje się krioterapię, która zmniejsza obrzęk, działa przeciwbólowo i przeciwzapalnie. Po ustąpieniu ostrego stanu zapalnego wprowadza się laseroterapię wykorzystującą światło laserowe do stymulacji procesów regeneracyjnych w tkankach. Laser-zmniejsza-zapalenie i przyspiesza gojenie. Ultradźwięki stosowane są w celu poprawy mikrokrążenia i zmniejszenia napięcia mięśniowego wokół stawu. Magnetoterapia wykorzystuje pole magnetyczne do zmniejszenia bólu i obrzęku oraz przyspieszenia regeneracji tkanek. W przypadkach przewlekłych stanów zapalnych skuteczna jest jonoforeza z lekami przeciwzapalnymi. Dobór metod fizykoterapeutycznych powinien być indywidualny i dostosowany do rodzaju urazu, fazy gojenia oraz indywidualnych potrzeb pacjenta. Zabiegi fizykoterapeutyczne zaleca się wykonywać w seriach po 10-15 zabiegów, często w połączeniu z kinezyterapią.

Rehabilitacja i ćwiczenia stanowią nieodzowny element leczenia uszkodzeń torebki stawowej, w tym pęknięta torebka stawowa w palcu. Program rehabilitacji dzieli się na kilka etapów dostosowanych do fazy gojenia. W pierwszym etapie stosuje się delikatne ćwiczenia izometryczne, które wzmacniają mięśnie bez obciążania stawu. W miarę postępu gojenia wprowadza się ćwiczenia czynne o stopniowo zwiększającym się zakresie ruchu. Ćwiczenia-przywracają-sprawność i elastyczność stawu. Ważnym elementem są ćwiczenia propriocepcyjne, poprawiające czucie głębokie i koordynację ruchową. W przypadku palców stosuje się specjalistyczne ćwiczenia z wykorzystaniem mas plastycznych, trenażerów palców oraz terapii manualnej. Fizjoterapeuta może zastosować mobilizację stawową, masaż tkanek miękkich oraz techniki rozluźniania mięśniowo-powięziowego. Końcowy etap rehabilitacji obejmuje ćwiczenia funkcjonalne, ukierunkowane na przywrócenie pełnej sprawności w czynnościach dnia codziennego. Należy pamiętać, że rehabilitacja powinna być prowadzona pod nadzorem specjalisty i dostosowana do indywidualnych potrzeb pacjenta.

1. Stosuj ćwiczenia izometryczne w początkowej fazie rehabilitacji, aby wzmocnić mięśnie bez obciążania uszkodzonego stawu.
2. Wprowadzaj stopniowo ćwiczenia czynne zwiększające zakres ruchu, gdy ustąpi ostry ból i obrzęk.
3. Wykonuj ćwiczenia propriocepcyjne na niestabilnym podłożu, które poprawiają kontrolę nerwowo-mięśniową stawu.
4. Wykorzystuj taśmy oporowe do progresywnego treningu siłowego mięśni stabilizujących staw.
5. Pamiętaj, że czy torebka stawowa się regeneruje zależy od systematycznej i cierpliwej rehabilitacji trwającej minimum 6-8 tygodni.
6. Włączaj ćwiczenia funkcjonalne naśladujące codzienne czynności w końcowym etapie rehabilitacji.
7. Stosuj techniki mobilizacji stawowej wykonywane przez fizjoterapeutę, które przywracają prawidłową mechanikę stawu.
8. Wykorzystuj krioterapię po ćwiczeniach, aby zmniejszyć reakcję zapalną i przyspieszyć regenerację tkanek.

Metoda	Działanie	Wskazania	Przeciwwskazania
Krioterapia	Przeciwbólowe, przeciwobrzękowe, przeciwzapalne	Ostry stan zapalny, obrzęk	Nadwrażliwość na zimno, zaburzenia krążenia
Laseroterapia	Biostymulacyjne, przeciwzapalne, regeneracyjne	Naciągnięcia, naderwania, stany zapalne	Nowotwory, ciąża, gorączka
Ultradźwięki	Mikromasaż tkanek, poprawa mikrokrążenia	Przewlekłe stany zapalne, zrosty	Ostre stany zapalne, metalowe implanty
Magnetoterapia	Przeciwbólowe, przeciwzapalne, regeneracyjne	Przewlekłe bóle, zaburzenia gojenia	Rozrusznik serca, ciąża, krwawienia
Elektroterapia	Przeciwbólowe, pobudzające mięśnie	Bóle, osłabienie mięśniowe	Metalowe implanty, padaczka, ciąża

Dobór metod fizykoterapeutycznych powinien być zawsze indywidualny i dostosowany do stanu pacjenta, rodzaju urazu oraz fazy gojenia. Najlepsze efekty daje łączenie różnych metod fizykoterapii z odpowiednio dobranym programem ćwiczeń. U pacjentów z chorobami współistniejącymi konieczne jest szczególne dostosowanie terapii.